Display to small

Rotate your device or try a larger display

No equivalent paragraph (chunk) in redactio A available
B.I.4.un.24

Ex hoc patet quod hec est uera: “Deus genuit Deum”, non autem ista: “Deitas genuit deitatem”, quia actiones 1 que important distinctionem in diuinis non possunt conuenire nature, set tantum suppositis, quia natura est una, supposita uero plurificantur et distinguuntur; set generatio est actio que importat distinctionem (nichil 2 enim se ipsum gignit, AVGVSTINVS I De Trinitate); ergo in diuinis non potest competere nature, set tantum suppositis. ‘Deitas’ autem importat solam naturam absque habitudine ad supposita, ‘Deus’ autem importat suppositum; ergo hec potest uerificari pro supposito generante et genito: “Deus genuit Deum”, quia Pater genuit Filium, non autem “Deitas genuit deitatem”. Per idem patet quod essentia 3 non est id quod generat uel quod generatur, quia generans et genitum semper supposito distinguuntur, essentia autem diuina a nullo distinguitur secundum suppositum, et ideo nec generat nec generatur. Vtrum autem sit illud quo generans generat uel quo genitum generatur seu generationem terminat, idem est querere ac si quereretur utrum potentia generandi dicat quid uel ad aliquid, de quo queretur 4 infra dist. 7.

  1. actiones ... se tantum suppositis] cf. Alb., Super Sent., I, 4, A, 6, ad 2 (163a-b) •  •  •  Thom., Super Sent., I, 4, 1, 2, ad 1 (134) •  •  •  Bonau., Super Sent., I, 9, 2, ad 3 (183b) • •  • Aeg. Rom., Ord., I, 5, princ. 1, 2, 1, sed contra et resp. (36vbP-37raC): «In contrarium est quia generans et genitum, quia conueniunt in forma, sunt unus in nomine; ergo si essentia generat, generabit essentiam; ergo uel ipsa uel alia. Seipsam non, quia, ut scribitur I De Trin. cap. 1: Nulla enim res est que seipsam gignat ut sit. Alias non, quia in Deo non est pluritas essentiarum. — Respondeo dicendum quod ad hoc sic respondetur quod in creaturis ispa naturam existens in supposito non est omnino idem ipsi supposito et differt ab esse, quod habet in ipso; et ideo ita est ratio agendi quod non agit. In diuinis autem etiam agere competit ipsi nature, ut possimus uere dicere essentia creat / essentia conseruat. Solum autem in his, quibus essentia a supposito distinguitur, non est uera attribuitio ad essentiam, et quia essentia et suppositum distinguuntur penes absolutum et respectiuum ea, que competunt supposito ratione respectus essentie, non possunt attribui; et ideo generare, spirare, non vere dicuntur de essentia. Sed istud non uidetur sufficienter dictum. Nam quando aliquid predicatur de aliquo, etiam ea, que competunt subiecto in eo quod a predicato distinguitur, competunt predicato, licet non adeo proprie. Nam cum dicitur edificator est musicus – licet musicus ab edificatore distinguatur in eo quod edificatoris est edificare, musici autem cantare – possumus tamen concedere quod musicus edificat. Ita ex parte ista conceditur quod essentia generaret, licet non inquantum essentia, quod tamen non conceditur. Et propter hoc uidendum que sit causa quare, que conueniunt subiecto non conueniunt predicato. Et ideo aduertendum quod ea, que conueniunt subiecto, uel dicunt quod rationis uel dicunt quod rei. Si dicunt quod rationis prout a predicato distinguitur, ipsum subiectum numquam predicato conueniunt; et appello quod rationis ea que significant habitudinem terminorum uel secundas intentiones uel reduplicationem, quia omnia ista uidentur remote fundari super rem. Quantum ad primum modum cum dico homo est musicus, non ualet homo est substantiuum, ergo musicus est substantiuum; nam ille est quedam modus se habendi, in quo distinguitur homo a musico. Nec ualet cum dico homo est Pater, homo est quid absolutum, ergo pater est quid absolutum; nam absolutum et respectiuum sunt quantum ad aliquod quedam habitudines terminorum. Quantum ad secundum modum, non ualet homo est substantia, homo est species, ergo substantia et species: natura, species et genus secundas intentionem nominant. Quantum ad tertium, non ualet triangulus cum reduplicatione sui habet tres. Et sicut istis tribus modis, que conueniunt subiecto, in istis inferioribus remouentur a predicato. Ita et in diuinis. Vnum non ualet; Pater est Deus, Pater est relatiuum, ergo et Deus; et hoc quantum ad primum modum. Nec ualet Pater est essentia, Pater est incommunicabile quid, ergo et essentia; nam communicabile et incommunicabile secundas intentiones important, sicut uniuersale et indiuiduum; et hoc quantum ad secundum. Quantum ad tertium non ualet Pater est Pater quia generat, Pater est Deus, ergo Deus est Deus, quia generat. Omnes autem isti modi ad res rationis reduci possunt. Causa autem quare res rationis, que competunt subiecto, ut est a predicato distinctum predicato, non competunt esse potest, quia ea que competunt subiecto prout a predicato distinguitur. Si competunt predicato hoc non est, nisi inquantum predicatum subiectum implicat. Sed quantucumque sit implicatio subiecti in predicato, semper predicatum remanet distinctum a subiecto secundum rationem, et ideo eorum, que ex parte rationis se tenent, non est communicatio subiecti ad predicatum. Si autem consideramus ea nomina, que dicunt quid rei, si competunt subiecto, utrum competant predicatum per se numquam competunt, cum sint talia in quibus subiectum a predicato distinguitur. Per accidens tamen competere possunt» • •  •  Rich. de Mediau., Super Sent., I, 5, 1, resp. (67a): «Respondeo, quod diuina essentia non generat, et ratio huius est, quia generans distinguitur a genito, quia secundum Augustinum I De Trin. cap. 1: Nulla omnino res est, que seipsam gignat, ut sit essentia autem non distinguitur neuqe a diuina essentia, quia non sunt plures diuinae essentiae, nec a persona, quia persona predicatur de essentia, et econtra. Et est essentia de ratione personae restat ergo quod diuina essentia non generat. Vnde et abbatem IOACHIM contrarium afferentem, reprehendit sancta Ecclesia et libellum siue tractatum, quem edidit contra Magistrum Petrum Lombardum, in quo asserebat duininam essentiam generare, damnauit» •  •  •  Duns Scot., Ord., I, 5, pars 1, q. unica, resp. (17,5-8) •  •  •  Cf. etiam A. de Libera, Les actions appartiennent aux sujets, 199-220  •  •  •  R. Cross, Accidents, Substantial Forms, and Causal Powers, 133-146 ↩︎

  2. nichil ... se ipsum gignit] cf. Aug., De Trin., I, 1, 1 (28,35-36); ap. Lomb., Sent., I, 3, 4 (77,17-18) et 4, 1, n.1 (78,9-14) ↩︎

  3. essentia ... uel quod generatur] cf. Lomb., Sent., I, 5, 1 (80,25sqq.) •  •  •  Greg. IX, Decretal., I, 1, 2 (6-7) ↩︎

  4. queretur infra dist. 7] cf. infra I, 7, 1 (27sqq.) ↩︎
C.I.4.2.7

Ex hoc patet quod hec est uera “Deus genuit Deum”, non autem est ista “deitas genuit deitatem”, quia actiones que important distinctionem in diuinis non possunt conuenire nature, set tantum suppositis, quia natura est una, supposita uero plurificantur et distinguuntur; set generatio est actio que importat distinctionem (nichil enim seipsum gignit, ut habetur I De Trinitate); ergo non potest in diuinis competere nature, set tantum suppositis. ‘Deitas’ autem importat solam naturam absque habitudine ad supposita, ‘Deus’ autem importat suppositum habens naturam diuinam; ergo hec potest uerificari pro supposito generante et genito “Deus genuit Deum”, quia Pater genuit Filium, non autem hec “deitas genuit deitatem”.