Display to small

Quantum ad primum est duplex modus dicendi. Vnus est talis, scilicet quod quinque sunt que sunt de ratione relationis realis. Primum est quod sit alicuius entis extra animam, quia non entis non potest esse realis relatio: referri enim realiter supponit uel saltem coexigit esse reale. Secundum est quod in eo quod refertur sit ratio fundamentalis quare referatur, sicut in motiuo inquantum motiuum est aliquid, scilicet potentia actiua, in qua fundatur respectus eius ad mobile; et propter deffectum istius condicionis intellectum inquantum huiusmodi non refertur ad intelligentem, quia intellectum inquantum intellectum denominatur ab actu intelligendi, qui nichil secundum rem ponit in intellecto, set solum in intelligente. Et hec duo sumuntur ex parte subiecti. Tertium est quod terminus ad quem est relatio sit res, quia ad nichil non est relatio realis. Quartum est quod sit distinctum realiter a suo correlatiuo, quia eiusdem ad se ipsum non est realis relatio: cum enim ratio relationis sit esse ad aliud, si non est aliud realiter, non est realis relatio. Et hec duo ultima sumuntur ex parte termini. Quintum quod requiritur ad relationem realem est quod extrema sint eiusdem ordinis. Quod sic exponunt, scilicet quod uel ambo sint extra genus, ut paternitas et filiatio in diuinis, uel quod utrumque sit in genere, ita quod si una relatio sit species limitata et determinata in genere relationis, alia sit in eodem genere ex opposito sibi proportionaliter correspondens. Et quia istud defficit in relatione Dei ad creaturam, eo quod relatio creature ad Deum est limitata ad certum genus et ad certam speciem, relatio autem Dei ad creaturam non sic, immo per unum et idem re, quod est illimitatum ad genus et ad speciem, refertur ad omnia ad que natus est referri et secundum omnem modum quo natus est referri, ideo Deus non refertur ad creaturam realiter, licet creatura referatur realiter ad Deum.

Quantum ad primam dicunt QVIDAM quod quinque requiruntur ad relationem realem. Primum est quod sit alicuius rei existentis extra animam, quia non entis non potest esse realis relatio; referri enim realiter supponit uel saltem coexigit esse reale. Secundum est quod refertur sit ratio fundamentalis quare referatur, sicut in motiuo inquantum motiuum est aliquid, scilicet potentia actiua, in qua fundatur respectus eius ad mobile, et propter defectum istius conditionis intellectus inquantum huiusmodi non refertur ad intelligentem, quia intellectus inquantum intellectus denominatur ab actu intelligendi, qui nichil secundum rem ponit in intellectu, set solum in intelligente. Et hec duo sumuntur ex parte subiecti. Tertium est quod terminus ad quem est relatio sit res, quia ad nichil non est relatio realis. Quartum est quod sit diuersum realiter a suo correlatiuo, quia eiusdem ad seipsum non est relatio realis; cum enim ratio relationis sit esse ad aliud si non est aliud realiter, non erit relatio realis et duo ultima sumuntur ex parte termini. Quintum est quod requiritur quod extrema sint eiusdem ordinis; quod sic exponunt, uidelicet quod uel ambo sint extra genus, ut paternitas et filiatio in diuinis, uel quod utrumque sit in genere ita quod si una relatio sit species determinata et limitata in genere relationis, alia sit in eodem genere ex opposito sibi proportionabiliter respondens; et quia istud deficit in relatione Dei ad creaturam, quia relatio creature ad Deum est limitata ad certum genus et ad certam speciem, relatio uero Dei ad creaturam non sic, imo per unum et idem re, quod est illimitatum ad genus et ad speciem, refertur ad omnia ad que natum referri, et secundum omnem modum quo natus est referri; ideo Deus non refertur realiter ad creaturam, licet creatura referatur realiter ad Deum.