Display to small

Set istud non ualet. Primo, quia est directe contra dictum ARISTOTELIS V Metaphisice, ubi dicit quod equalitas et similitudo fundantur super unitatem in quantitate et qualitate, que in duobus solum est unitas rationis. Secundo, quia similitudo duorum alborum non potest fundari super albedinem alicuius illorum inquantum est albedo huius uel illius, quia sic inter duos nigros non esset similitudo, set fundatur super albedinem huius uel illius inquantum sunt qualitates unius speciei. Propter quod ubicumque inuenitur hec unitas, inuenitur et similitudo, et ubi non inuenitur hec unitas, nec similitudo.

Alio modo dicitur quod fundamentum similitudinis inter duo alba est albedo in unoquoque, non secundum quod albedo, set secundum quod conformis alteri albedini, et non secundum quod est una specie cum altera.

Set istud non ualet, quia relatio non est fundamentum relationis nec idem sui ipsius; set conformitas est relatio sicut et similitudo: quemadmodum enim nichil dicitur simile sibi ipsi, ita nec conforme, quinimmo conformitas est similitudo et similitudo est conformitas; ergo unum non est fundamentalis ratio alterius; quare patet quod fundamentum similitudinis et equalitatis quantum ad formalem rationem fundamenti est unitas speciei, que est unitas rationis; quare relationes super hoc fundate non sunt reales. Que autem fundantur super potentiam actiuam et passiuam sunt reales utrobique, quia una coexigit aliam et econuerso; unde in diffinitione unius ponitur altera et econuerso: est enim potentia actiua principium transmutandi alterum, scilicet habens potentiam passiuam, et potentia passiua est principium transmutandi ab altero, scilicet ab habente potentiam actiuam. Relationes uero mensure ad mensurabile, ut scientie ad scibile uel scibilis ad scientiam, sunt partim reales, partim uero secundum rationem, quia ex una parte est coexigentia, ex alia uero non. Et secundum hoc PHILOSOPHVS V Metaphisice assignans modos relationum qui dicti sunt tangit omnem modum relationis. Primus est relationum secundum rationem, earum scilicet que fundantur super unum et super numerum; secundus est relationum ex utraque parte realium, earum scilicet que fundantur super potentiam actiuam et passiuam; tertius est relationum ex una parte realium et ex alia parte secundum rationem, earum scilicet que sunt inter mensuram et mensurabile.